pią, 28 mar 2025, 5:07 CET, NY 0:07, Londyn 4:07, Tokio 13:07, ^SPX -0.33% | Przegląd wiadomości (Analizy Wszystkie) | |
Lublin - Ukazał się kolejny tom "Biblii Aramejskiej" po polsku
PAP - Biznes
23 mar 2025, 6:15
23.03.2025, Lublin (PAP) - Kolejny tom "Biblii Aramejskiej" - czyli tekstu biblijnego w języku aramejskim, którym posługiwali się Żydzi m.in. w czasach Jezusa - ukazał się w tłumaczeniu na język polski. Dotychczas opublikowano pięć tomów "Biblii Aramejskiej" dotyczących pięciu ksiąg Starego Testamentu, które tworzą żydowską Torę."W czasach Jezusa mówiono po aramejsku. Natomiast w synagogach czytano teksty biblijne po hebrajsku i równolegle tłumaczono je na aramejski, który był wtedy językiem zrozumiałym dla większości Żydów. Tłumaczenie to nazywano targumem lub Biblią Aramejską" - powiedział PAP dyrektor projektu i redaktor naukowy "Biblii Aramejskiej" ks. prof. Mirosław S. Wróbel z KUL.Najnowszy przełożony na polski tom "Biblii Aramejskiej" nosi tytuł "Targum Neofiti 1. Księga Liczb". Razem z wydanymi wcześniej tomami dotyczącymi Księgi Rodzaju, Księgi Wyjścia, Księgi Kapłańskiej i Księgi Powtórzonego Prawa, publikacja tworzy całość Pięcioksięgu, czyli Tory - najważniejszego tekstu judaizmu. Osobnym tomem serii jest "Wprowadzenie do Biblii Aramejskiej".W kolejnych tomach "Biblii Aramejskiej" zamieszczono oryginalny tekst targumów oraz ich tłumaczenie na język polski, opatrzone przypisami wyjaśniającymi specyfikę tłumaczenia targumicznego. W każdym z tomów jest też wprowadzenie o charakterze literackim, historycznym i teologicznym.Jak wyjaśnia ks. prof. Wróbel, równoległe tłumaczenie Biblii na język aramejski w żydowskich zgromadzeniach liturgicznych było praktykowane od około VI wieku przed Chrystusem. Targumy, będące najpierw ustnymi przekładami i parafrazami Biblii Hebrajskiej w języku aramejskim, od około II wieku przed Chrystusem były sukcesywnie spisywane, o czym świadczą targumy znalezione wśród manuskryptów z Qumran (zbiór dokumentów spisanych po hebrajsku, aramejsku i grecku, znalezionych w grotach niedaleko ruin Qumran na Zachodnim Brzegu, pochodzących z okresu od II w. p.n.e. do I wieku n.e).Specyficzna wartość targumów aramejskich - według ks. prof. Wróbla - polega na tym, że są one nie tylko tłumaczeniem tekstu biblijnego, ale zawierają też parafrazy, dodatki i komentarze do tego tekstu, niektóre bardzo rozbudowane. "To swego rodzaju Biblia dla ludu. Tekst biblijny tak tłumaczono i komentowano, aby był zrozumiały dla słuchaczy. Targumy dają nam więc dostęp do najstarszego komentarza hebrajskich tekstów Biblii" - zaznaczył.Wszystkie dotychczas wydane tomy serii "Biblii Aramejskiej" są tłumaczeniem kodeksu Neofiti 1 (Targum Neofiti 1), który został znaleziony w połowie XX wieku w Bibliotece Watykańskiej. Jak tłumaczy ks. prof. Wróbel, choć kodeks ten pochodzi z XVI w., to jednak według badań paleograficznych i lingwistycznych tekst tego targumu może sięgać nawet I-II w. po Chrystusie. Jest to tekst spisany w dialekcie galilejskim, zbliżonym do języka, którym mówił Jezus."Jezus nauczał po aramejsku. Uczestniczył też w synagogalnych nabożeństwach, gdzie słuchał Tory po hebrajsku i jej tłumaczenia na aramejski. Mógł więc czerpać z tych tradycji" - dodał biblista.Jak tłumaczy ks. prof. Wróbel, "Biblia Aramejska" stanowi swoisty pomost pomiędzy Torą i Ewangelią. Targumy, popularne w czasach pierwszych apostołów, były ważnym elementem rodzącego się chrześcijaństwa. Z czasem ich treści stały się też cennym narzędziem do interpretacji nauk głoszonych przez Chrystusa."Biblia Aramejska" według ks. prof. Wróbla ma nieocenioną wartość dla badań nad rozumieniem tekstów Starego i Nowego Testamentu nie tylko dla naukowców, ale też dla osób, które po prostu interesują się tym i czytają teksty biblijne. "Wiele osób mówi, że lektura tych targumów ukazuje niektóre teksty i wydarzenia opisane w Biblii w nowym świetle, rozszerza ich znaczenie i rozumienie" - zaznaczył. W przygotowaniu są kolejne tomy dotyczące innych targumów do Tory oraz do innych ksiąg Biblii Hebrajskiej, w tym m.in. do Księgi Izajasza.Najnowszy tom "Biblii Aramejskiej" czyli "Targum Neofiti 1. Księga Liczb" przetłumaczyła i opracowała krytycznie prof. Anna Kuśmirek z Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. Książka będzie zaprezentowana w poniedziałek w Collegium Jana Pawła KUL w Lublinie. Wydawcą całego cyklu jest Wydawnictwo Archidiecezji Lubelskiej "Gaudium".(PAP)ren/ aszw/
Zamieszczone na stronach internetowych portalu Stooq materiały sygnowane skrótem "PAP" stanowią element Serwisu Informacyjnego PAP, będącego bazą danych, którego producentem i wydawcą jest Polska Agencja Prasowa SA z siedzibą w Warszawie. Chronione są one przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych. Powyższe materiały wykorzystywane są przez Stooq na podstawie stosownej umowy licencyjnej. Jakiekolwiek ich wykorzystywanie przez użytkowników portalu, poza przewidzianymi przez przepisy prawa wyjątkami, w szczególności dozwolonym użytkiem osobistym, jest zabronione.
RSS
| | |
|
|
